ഇന്ത്യന്‍ രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ ലബോറട്ടറിയെന്നാണ് ബിഹാര്‍ അറിയപ്പെടുന്നത്. ബിഹാറിലെ രാഷ്ട്രീയ സമവാക്യങ്ങള്‍ പലപ്പോഴും വളരെ സങ്കീര്‍ണ്ണവും വേഗത്തില്‍ മാറുന്നതുമാണ്. അവിടെ സഖ്യങ്ങള്‍ രൂപപ്പെടുകയും തകരുകയും ചെയ്യുന്നത് സാധാരണമാണ്. ദേശീയ രാഷ്ട്രീയത്തില്‍ വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്ന പുതിയ രാഷ്ട്രീയ പരീക്ഷണങ്ങള്‍ക്കും ആശയങ്ങള്‍ക്കും ബിഹാര്‍ വേദിയാകാറുണ്ട്. ഇത് ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവണതകളുടെ ഒരു സൂചികയായി പലപ്പോഴും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
അതുകൊണ്ടു തന്നെ ബിഹാര്‍ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളും എപ്പോഴും പ്രവചനാതീതമായ സ്വഭാവം കാട്ടുന്നു. എക്സിറ്റ് പോളുകളുടെ നിയമങ്ങള്‍ക്കും പതിവുകള്‍ക്കും ബിഹാറില്‍ പിഴവു സംഭവിക്കുന്നു. മറ്റ് പലയിടങ്ങളിലും അവ ജനവിധിയുടെ ഒരു സൂചന നല്‍കാറുണ്ടെങ്കിലും, ബിഹാറിന്റെ കാര്യത്തില്‍ അവയുടെ കൃത്യത പലപ്പോഴും ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. 2015-ലെയും 2020-ലെയും തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിലെ എക്സിറ്റ് പോള്‍ പ്രവചനങ്ങളും യഥാര്‍ത്ഥ ഫലങ്ങളും താരതമ്യം ചെയ്താല്‍ ഇതു കൂടുതല്‍ വ്യക്തമാകും.
2015 ബിഹാര്‍ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
2015-ലെ ബിഹാര്‍ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് എക്സിറ്റ് പോളുകള്‍ക്ക് ഒരു വലിയ വെല്ലുവിളിയായിരുന്നു. അന്ന്, കോണ്‍ഗ്രസ് , നിതീഷ് കുമാറിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ജെഡിയു, ലാലു പ്രസാദ് യാദവിന്റെ ആര്‍ജെഡി,എന്നിവ ചേര്‍ന്ന മഹാസഖ്യം (Grand Alliance) ഒരു വശത്തും, ബിജെപി നയിക്കുന്ന എന്‍ഡിഎ മറുവശത്തുമായാണ് തെരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ടത്
എക്സിറ്റ് പോള്‍ പ്രവചനങ്ങള്‍:
ഭൂരിപക്ഷം എക്സിറ്റ് പോളുകളും എന്‍ഡിഎയ്ക്ക് നേരിയ ഭൂരിപക്ഷം പ്രവചിച്ചു, അല്ലെങ്കില്‍ കടുത്ത മത്സരം ഉണ്ടാകുമെന്ന് സൂചിപ്പിച്ചു. ചില പ്രമുഖ സര്‍വേ ഏജന്‍സികള്‍ എന്‍ഡിഎ 120-130 സീറ്റുകള്‍ നേടുമെന്ന് പ്രവചിച്ചു. മഹാസഖ്യം ഏകദേശം 100-110 സീറ്റുകള്‍ നേടുമെന്നായിരുന്നു പലരുടെയും കണക്കുകൂട്ടല്‍. ചുരുക്കം ചില എക്സിറ്റ് പോളുകള്‍ മാത്രമാണ് മഹാസഖ്യത്തിന് വ്യക്തമായ വിജയം പ്രവചിച്ചത്.
യഥാര്‍ത്ഥ ഫലം:
എക്സിറ്റ് പോളുകളെ ഞെട്ടിച്ചുകൊണ്ട്, മഹാസഖ്യം (Grand Alliance) വന്‍ ഭൂരിപക്ഷത്തോടെ വിജയിച്ചു. ആകെയുള്ള 243 സീറ്റുകളില്‍ മഹാസഖ്യം 178 സീറ്റുകള്‍ നേടിയപ്പോള്‍, എന്‍ഡിഎയ്ക്ക് 58 സീറ്റുകള്‍ മാത്രമാണ് ലഭിച്ചത്. ആര്‍ജെഡി 80 സീറ്റുകളും, ജെഡിയു 71 സീറ്റുകളും, കോണ്‍ഗ്രസ് 27 സീറ്റുകളും നേടി.
2015-ലെ എക്സിറ്റ് പോളുകള്‍ ബിഹാറിലെ ജനങ്ങളുടെ യഥാര്‍ത്ഥ മനോഭാവം മനസ്സിലാക്കുന്നതില്‍ അമ്പേ പരാജയപ്പെട്ടു . മഹാസഖ്യത്തിന്റെ അടിത്തട്ട് വോട്ടര്‍മാരെയും അവരുടെ ഒത്തുചേരലിനെയും വിലയിരുത്തുന്നതില്‍ സര്‍വേകള്‍ക്ക് സാധിച്ചില്ല. ലാലു പ്രസാദ് യാദവിന്റെയും നിതീഷ് കുമാറിന്റെയും ജനകീയ അടിത്തറയുടെ ശക്തിയെ കുറച്ചുകാണുന്നതിന് ഇത് കാരണമായി.
2020 ബിഹാര്‍ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
2020-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലാവട്ടെ നിതീഷ് കുമാറിന്റെ ജെഡിയു എന്‍ഡിഎയുടെ ഭാഗമായി മത്സരിച്ചപ്പോള്‍, കോണ്‍ഗ്രസും ലാലു പ്രസാദ് യാദവിന്റെ മകന്‍ തേജസ്വി യാദവും ഉള്‍പ്പെട്ട നയിച്ച മഹാഗട്ബന്ധന്‍ ശക്തമായ വെല്ലുവിളി ഉയര്‍ത്തി.
എക്സിറ്റ് പോള്‍ പ്രവചനങ്ങള്‍:
ഭൂരിഭാഗം എക്സിറ്റ് പോളുകളും മഹാസഖ്യത്തിന് (MGB) മുന്‍തൂക്കം പ്രവചിച്ചു. പല സര്‍വേകളും മഹാസഖ്യം ഭൂരിപക്ഷം നേടുമെന്നും എന്‍ഡിഎയെ പിന്നിലാക്കുമെന്നും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. ചില ഏജന്‍സികള്‍ മഹാസഖ്യം 120-135 സീറ്റുകള്‍ നേടുമെന്ന് പ്രവചിച്ചു. എന്‍.ഡി.എയ്ക്ക് 80-90 സീറ്റുകള്‍ മാത്രമാണ് പ്രവചിച്ചത്.
യഥാര്‍ത്ഥ ഫലം:
എക്സിറ്റ് പോളുകളെ ഭാഗികമായി തെറ്റിച്ചുകൊണ്ട്, എന്‍ഡിഎ നേരിയ ഭൂരിപക്ഷത്തില്‍ അധികാരം നിലനിര്‍ത്തുകയാണുണ്ടായത്. എന്‍ഡിഎ 125 സീറ്റുകള്‍ നേടിയപ്പോള്‍, മഹാസഖ്യത്തിന് 110 സീറ്റുകള്‍ ലഭിച്ചു. ആര്‍ജെഡി ഒറ്റയ്ക്ക് 75 സീറ്റുകള്‍ നേടി ഏറ്റവും വലിയ ഒറ്റക്കക്ഷിയായെങ്കിലും, സഖ്യത്തിന് ഭരണം പിടിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല. എന്നാല്‍, യഥാര്‍ത്ഥ ഫലം വന്നപ്പോള്‍ എന്‍.ഡി.എ 125 സീറ്റുകള്‍ നേടി അധികാരത്തില്‍ തിരിച്ചെത്തി. അഭിപ്രായ വോട്ടെടുപ്പുകള്‍ പ്രവചിച്ചതിനേക്കാള്‍ ഏകദേശം 35-45 സീറ്റുകള്‍ കൂടുതല്‍ എന്‍.ഡി.എയ്ക്ക് ലഭിച്ചു. ഇത് പോള്‍ പ്രവചനങ്ങളുടെ വിശ്വാസ്യതയെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന ഒന്നായിരുന്നു.
ബിഹാറിലെ രാഷ്ട്രീയ – സാമൂഹിക സാഹചര്യങ്ങള്‍ 2025ലും ഇതേപടി നിലനില്‍ക്കുകയാണ്. പ്രവചനങ്ങള്‍ക്കും അപ്പുറമാണ് ആ ജനത. എക്സിറ്റ് പോളുക പലപ്പോഴും കൃത്യമായ ജനവിധി പ്രവചിക്കാന്‍ കഴിയാതിരുന്നതിന് ചില കാരണങ്ങളുണ്ട്. പ്രധാനമായും സങ്കീര്‍ണ്ണമായ സാമൂഹിക സമവാക്യങ്ങള്‍. ജാതി, മതം, സമുദായം എന്നിവ ബിഹാര്‍ രാഷ്ട്രീയത്തില്‍ നിര്‍ണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. ഈ സങ്കീര്‍ണ്ണമായ ബന്ധങ്ങളെ എക്സിറ്റ് പോളുകള്‍ക്ക് പൂര്‍ണ്ണമായി ഉള്‍ക്കൊള്ളാന്‍ കഴിഞ്ഞെന്ന് വരില്ല. ദരിദ്രരും ഗ്രാമീണരുമായ വോട്ടര്‍മാരുടെ പ്രതികരണങ്ങള്‍ പലപ്പോഴും സര്‍വേകളിലൂടെ കൃത്യമായി അളക്കാന്‍ പ്രയാസമാണ്. സ്വന്തം രാഷ്ട്രീയ നിലപാട് പരസ്യമാക്കാന്‍ മടിക്കുന്ന വോട്ടര്‍മാരും എക്സിറ്റ് ഫലങ്ങളെ സ്വാധീനിക്കാറുണ്ട്.
2025-ലെ ബിഹാര്‍ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലങ്ങള്‍ എന്‍ഡിഎയ്ക്ക് ഭൂരിപക്ഷം പ്രവചിക്കുന്നുവെങ്കിലും ഈ അഭിപ്രായ വോട്ടെടുപ്പുകള്‍ എത്രത്തോളം കൃത്യമായിരുന്നു എന്ന് നാളെ വ്യക്തമാകും. 2015ലെയും 2020-ലെയും അനുഭവങ്ങള്‍ വച്ച് നോക്കുമ്പോള്‍, ഇപ്പോഴത്തെ പ്രവചനങ്ങള്‍ മാറിമറിയും. ഇന്ത്യയുടെ ചാണക്യ ഭൂമിയിലെ രാഷ്ട്രീയ കളിയുടെ സങ്കീര്‍ണ്ണതയും വോട്ടര്‍മാരുടെ വിവേകവും പലപ്പോഴും പ്രവചനങ്ങളെ മറികടക്കുന്നതാണ് അവിടുത്തെ ചരിത്രം.
